Böbrek Kisti ve tedavide laparoskopinin cerrahinin yeri nedir?

Basit böbrek kistleri böbrekte en sıklıkla rastlanan lezyonlardır. Böbrek kistinin görülme sıklığı yaş ilerledikçe artış göstermektedir. Genellikle rastlantısal olarak, yapılan ultrasonografi  ya da diğer radyolojik değerlendirmeler olan bilgisayarlı tomografi ya da MR görüntüleme  sırasında görülür. Klinik olarak belirti oluşturması genellikle kistin büyüklüğüne, böbrekteki yerleşim bölgesine ve içyapısına bağlı olduğu gibi, komşuluğunda olan diğer organların varlığı da önemlidir . Mesela böbrek alt kenarında, dışa doğru büyümüş bir kist, çok büyük boyutlara ulaşmadan böbrekteki idrarı mesaneye taşıyan üreter kanalına dışarıdan basarak, böbrekte genişlemeye ve ağrıya yol açabilir.

Klinik belirti veren ve tek olan böbrek kistlerinde ultrasonografi rehberliğinde kiste gönderilen bir iğne ile kist içindeki sıvı boşaltılır ve kist duvarlarının birbirine yapışarak bir daha içinde sıvı birikmemesi için yapıştırıcı (sklerozan) madde verilir. Zira sadece iğne ile kistin boşaltılması yeterli olmaz. Sadece iğne ile kist boşaltılırsa, kısa bir süre içinde kist içine yeniden kist sıvısı birikerek, kist eski boyutuna ulaşır ve benzer klinik belirtileri vermeye yeniden başlar.
Kistin iğne yardımıyla boşaltılarak, iç duvarının yapışması için sklerozan madde verilse bile, kistin tekrar içine sıvı birikmesi ve kistin yeniden oluşması sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

Özellikle tekrarlayan kistlerde ya da böbrek içinde, iğne ile ulaşılması riskli ya da zor olan bir yerede olan kistlerde  laparoskopik kist dekortikasyonu adı verilen girişim önerilir. Laparoskopik teknik ile 3 ufak delikten böbreğin olduğu bölgeye girilerek, kamera yardımıyla normalin 5-10 katı büyütülmüş olan görüntü ile, kist ve çevresindeki tüm yapılar net bir şekilde görülür. Bu görüntü eşliğinde böbreğin diğer yapılarına hiçbir zarar vermeden kist boşaltılır ve kist duvarı tamamen çıkartılır. Böylece laparoskopik kist dekortikasyonu denilen bu işlemle de kistin bir daha oluşması da kesin olarak engellenmiş olur.

Bilgisayarlı tomografi veya MR görüntülemelerde kistik yapıda olmasına rağmen, bizim için kanser yapısı da taşıyan riskli komplike kistler mevcuttur. Komplike kistlerin görüntülerinde ya kist içinde duvarda düzensizlik vardır . Ya kist duvarında kalınlaşma söz konusudur  ya da kist içinde kanama belirtileri vardır. Bu gibi komplike kistlerle karşılaşıldığında mutlaka laparoskopik eksplorasyon ile ileri değerlendirme hastaya önerilmelidir. Bu şekilde tam emin olunamayan bir komplike kist için açık ve hastada kozmetik ve iyileşme sorunları yaratacak bir girişim, değerlendirme sonucunda basit kist olarak sonuçlandığında, oldukça travmatik bir yaklaşım halini alacaktır.

Özellikle laparoskopik teleskop ile büyütülerek elde edilen görüntülerinde yardımıyla , kist içinde ya da etrafındaki kanser olma riski taşıyan dokularda net olarak görülür ve şüpheli bir durum varlığında kist sıvısı kontrollü bir şekilde aspire edilir ve şüpheli bölgeden ya da kist duvarından ameliyat sırasında patolojik olarak değerlendirmek üzere doku örnekleri gönderilir. 

Böbrek kistleri basit kist yapısı ya da komplike olma özelliklerine göre BOSNİAK sınıflamasına göre sınıflanır. Bu sınıflamaya göre yapılan kategorizasyonda ya hastanın yıllık, 6 aylık takiplerine, ya da cerrahi olarak eksplorasyonuna ve ameliyat sırasında değerlendirilmesine karar verilir. Bu değerlendirmenin açık cerrahi ile değil daha az travma yapıcı ve daha etkin büyütme ile dokuların tanıması konusunda yardımcı olan laparoskopi ile yapılması önerilmektedir.